Met het Paasakkoord kondigt de federale regering een grondige hervorming van het werkloosheidssysteem aan. Eén van de aangekondigde maatregelen: de werkloosheidsuitkering beperken in de tijd. Daardoor verliezen vanaf januari 2026 meer dan 100.000 mensen hun werkloosheidsuitkering. Het doel is ambitieus: tegen 2030 een werkzaamheidsgraad van 80% halen.
Wat bedoeld is als stimulans om mensen sneller aan het werk te krijgen, dreigt kwetsbare groepen juist verder te verzwakken — in het bijzonder wie langdurig werkloos is.
Als de hervorming echt meer mensen aan het werk wil krijgen, dan zijn forse investeringen nodig in intensieve, doelgerichte en persoonlijke begeleidingsmaatregelen.
Zonder die steun dreigt deze beslissing het tegenovergestelde effect te hebben: meer bestaansonzekerheid, een groter gevoel van uitsluiting en… een grotere afstand tot stabiel werk.
De gevolgen van langdurig werkloos te zijn: verlies van zelfvertrouwen, vaardigheden en netwerk
Langdurige werkloosheid is meer dan een lange periode zonder werk. De cijfers zijn duidelijk: na 12 maanden werkloosheid is de kans om werk te vinden drie keer kleiner dan voor wie minder dan zes maanden werk zoekt (1). Achter die cijfers schuilen complexe persoonlijke en sociale uitdagingen.
Langdurige werkloosheid vreet aan je zelfvertrouwen. Dat beïnvloedt hoe iemand zich presenteert bij werkgevers: vaardigheden die men als nutteloos beschouwt, worden niet vermeld op het cv; motivatiebrieven klinken minder overtuigend; sollicitatiegesprekken verlopen stroever; en de gaten in het cv roepen vragen op. Daarbovenop komt de administratieve rompslomp om rechten te behouden tijdens de zoektocht.
En dan is er het stille verlies aan sociaal kapitaal. Wie zijn kennis en ervaring niet gebruikt, verliest ze langzaamaan. (2) Zonder werk vervagen niet alleen skills, maar ook netwerken. En laat net die connecties vaak de sleutel zijn tot verborgen jobkansen. Wie uit de arbeidsmarkt valt, kan moeilijker inschatten wat werkgevers verwachten. (3) Een goede match tussen kandidaat en job vergt kennis van de markt en inzicht in die verwachtingen — iets wat moeilijk op te bouwen is vanuit een isolement.
Daarom zijn begeleidende maatregelen cruciaal. Alleen met gerichte ondersteuning kunnen langdurig werkzoekenden bouwen aan een duurzame weg uit de werkloosheid.
Een goede start maakt het verschil
Langdurige werkloosheid is geen noodlot, maar een sluipend proces dat zich geleidelijk nestelt. Hoe vroeger je ingrijpt, hoe groter de kans op succes. De eerste jaren op de arbeidsmarkt zijn namelijk cruciaal voor het verdere verloop van een loopbaan.
Blijft een jongere negen maanden zonder werk na het behalen van een diploma, en lukt het ook het jaar nadien niet om een job te vinden? Dan daalt de kans op werk in de twee daaropvolgende jaren drastisch (van 60% naar 16% voor mannen, van 47% naar 13% voor vrouwen). (4) Dat is het kantelpunt waarop tijdelijke werkloosheid riskeert over te gaan in een langdurige werkloosheid zonder uitzicht.
Het goede nieuws? Wie snel een stabiele job vindt, vergroot zijn of haar kansen op een duurzame loopbaan en voorkomt een neerwaartse spiraal. Daarom is vroege ondersteuning geen luxe, maar een noodzaak. Een tijdige duw in de rug maakt het verschil tussen vastlopen en vooruitgaan.
Een menselijk antwoord op een structurele uitdaging: kiezen voor mentoring
We hebben beleid nodig dat langdurige werkloosheid voorkomt én snel concrete oplossingen biedt wanneer die zich toch voordoet. Oplossingen die rekening houden met iemands realiteit, traject en kwetsbaarheden, maar ook met diens potentieel. Mentoring biedt een krachtig antwoord op die dubbele uitdaging: preventie én begeleiding.
Daarom biedt DUO for a JOB al meer dan tien jaar een mentorprogramma aan voor jongeren van 18 tot 33 jaar met roots buiten de EU — een doelgroep die bijzonder kwetsbaar is op de arbeidsmarkt en centraal staat in deze hervorming. (5)
Het principe is eenvoudig maar doeltreffend: een ervaren vrijwilliger begeleidt een jongere zes maanden lang bij de zoektocht naar werk. De aanpak is persoonlijk en mensgericht. De jongere staat centraal, met aandacht voor het volledige traject, zijn of haar talenten, ambities en het versterken van zelfvertrouwen.
Die vertrouwensband helpt om eerst het zelfbeeld te herstellen — een noodzakelijke voorwaarde om opnieuw actief op zoek te gaan. Vervolgens biedt de mentor heel concrete ondersteuning: een competentiebilan opmaken, een CV en motivatiebrief schrijven, oefenen op sollicitatiegesprekken... kennis en vaardigheden die een leven lang van pas komen.
Uniek aan het programma is ook de sectorgerichte matching: elke jongere wordt gekoppeld aan een mentor uit zijn of haar interesseveld. Zo leren jongeren de verwachtingen en codes van hun sector beter begrijpen en beginnen ze meteen aan het opbouwen van een professioneel netwerk.
De resultaten spreken voor zich: na zes maanden vindt 1 op 2 jongeren een stabiele job (contract van meer dan drie maanden), en meer dan 92% van de deelnemers zegt opnieuw vertrouwen te hebben in zichzelf. Dat is vaak de eerste stap in een duurzame en positieve loopbaan.
Nu er grootschalige hervormingen op tafel liggen die de terugkeer naar werk willen versnellen, is het belangrijker dan ooit om die te combineren met sterke, menselijke en ambitieuze begeleidingsmaatregelen. Mentoring is daarbij een waardevolle hefboom: een concrete oplossing die levens verandert — voor jongeren, werkgevers én de samenleving als geheel.
(1) https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie/algemeen/kans-op-nieuwe-job-drie-keer-hoger-bij-korte-werkloosheid/10600721.html
(2) Microeconomic analysis of unemployment persistence in Belgium, Gangji A., Plasman R., 2008
(3) Unemployment Scarring Effects: An Overview and Meta-analysis of Empirical Studies, Filomena M., 2023
(4) The Institute of Labor Economics, 2011
(5) In België heeft slechts 47,6% van de jongeren tussen 20 en 29 jaar met roots buiten de EU een job. Dat ligt ver onder het algemene werkzaamheidscijfer voor jongeren in die leeftijdsgroep (60,2%). https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/lfsq_ergacob__custom_16113828/default/table?lang=fr
.png)
.png)
.png)
