In België hebben jongeren met een migratieachtergrond nog altijd minder kansen op de arbeidsmarkt. Zelfs met een gelijkwaardig diploma krijgen ze minder snel toegang tot een job. Onderzoek en praktijktesten tonen het keer op keer aan: de naam op je cv kan al bepalen of je wordt uitgenodigd voor een gesprek.
Heel wat barrières, waaronder discriminatie
Nieuwkomers en jongeren met migratieroots lopen tegen verschillende obstakels aan als ze werk zoeken: taal, de erkenning van diploma’s, beperkt netwerk, weinig kennis van de ongeschreven regels van de arbeidsmarkt. Discriminatie komt daar nog eens bovenop. Dat is niet zomaar een gevoel, maar dat blijkt uit verschillende studies.
Zo kregen sollicitanten met een Turkse naam in een praktijktest van Baert en Lippens (2016) 46% minder uitnodigingen dan kandidaten met een Vlaamse naam. Internationaal vergelijkend onderzoek bevestigt die tendens: kandidaten met een andere etnische achtergrond hebben gemiddeld 29% minder kans op een positieve reactie van werkgevers.
Het gelijkekansencentrum Unia registreerde in 2024 maar liefst 643 meldingen van discriminatie op basis van herkomst, waarvan 29% in de werkcontext. In Vlaanderen stelde de eerste sectorale nulmeting discriminatie (2024) dat in 6 van de 7 sectoren discriminatie vast op basis van etniciteit of migratieachtergrond.
Een dagelijkse realiteit voor mentees
Ook onze mentees voelen discriminatie als een zware drempel. Uit een interne bevraging bij meer dan 7.700 mentees blijkt dat 1 op 10 zich gediscrimineerd voelt bij het zoeken naar werk. Dat cijfer ligt in werkelijkheid vermoedelijk nog hoger.
“Discriminatie moet in België echt worden aangepakt. Veel mensen staan er niet bij stil, maar wij ervaren het elke dag.” Malinie, mentee
Malinie, gediplomeerd boekhouder, merkt dat ze via haar interimkantoor wél opgebeld wordt voor korte opdrachten. Maar zodra het gaat om contracten met uitzicht op vast werk, blijft de telefoon stil.
Of neem Aminata. Voor haar opleiding schoonheidsverzorging zocht ze een stageplek. Zelf kreeg ze telkens te horen dat er geen plaats was. Toen een Belgische vriendin voor haar belde, mocht het plots wel. De werkgever keek raar op toen Aminata zelf verscheen, maar kon haar niet meer weigeren.
Discriminatie raakt jongeren diep. Het ondermijnt hun zelfvertrouwen, leidt tot zelfdiscriminatie (“waarom nog solliciteren als ik toch geen kans maak?”) en tast het vertrouwen in de arbeidsmarkt en publieke instellingen aan.
Mentor biedt steun
Bij DUO for a JOB krijgen jongeren met een migratieachtergrond een mentor aan hun zijde: iemand die luistert, aanmoedigt en deuren opent. Maar eerst en vooral: iemand die de mentee informeert over hun rechten en hoe die af te dwingen zijn.
Een mentor helpt jongeren hun diversiteit als kracht te zien: talenkennis, culturele bagage, veerkracht en creativiteit kunnen net datgene zijn waar werkgevers naar zoeken. Ook zelfvertrouwen opbouwen is cruciaal. Een mentor biedt een veilige ruimte, luistert en helpt gaandeweg de kwaliteiten naar boven halen die de jongere zelf nog niet ziet. Zo krijgen jongeren opnieuw zicht op hun sterktes en groeien ze met meer vertrouwen richting werk.
Ten slotte opent een mentor ook deuren die anders gesloten zouden blijven. In veel sectoren telt een netwerk minstens zo hard als een cv. Mentoren kunnen hun contacten inschakelen, voor hun mentee instaan en zo nieuwe mogelijkheden creëren. Netwerkondersteuning wordt zo een krachtig middel tegen discriminatie.
Contact breekt vooroordelen
Mentoring verandert niet alleen de mentees, maar ook de mentoren. Ze volgen allemaal een intensieve opleiding van vier dagen, waarin ze onder meer leren hun eigen referentiekader kritisch te bekijken. Uit evaluaties blijkt dat 9 op de 10 mentoren meer begrip krijgen voor de situatie van jongeren met een migratieachtergrond, en dat bij meer dan een derde hun visie op de samenleving verandert.
“Werkgevers zeggen allemaal: ‘Bij ons is er geen discriminatie.’ Ik was zelf zo’n werkgever. Maar bij DUO for a JOB heb ik beseft dat dit discours heel ver afstaat van de dagelijkse realiteit. Verenigingen zoals DUO spelen een rol in die mentaliteitsverandering. En dat is werk op lange termijn.” Paul, mentor en voormalig CEO
Wetenschappelijk onderzoek bevestigt wat we in de praktijk zien: intensief en goed begeleid contact is een van de meest effectieve manieren om vooroordelen en discriminatie te verminderen. Bij DUO for a JOB ontstaat een gemeenschap van mensen die zelf ervaren hoe verrijkend het contact met andere culturen is. Zij dragen die ervaring mee terug naar hun eigen omgeving en spreken zich daar uit tegen discriminatie.
“Soms, als ik met vrienden vertel over mijn werk bij DUO, zie ik aan hun blik: ‘Hé, dat is vreemd, ik dacht dat ik niet racistisch was, maar misschien zou ik ook zo reageren.’ Door in contact te komen met mensen die ik anders nooit had ontmoet, besef ik dat het beeld dat ik van hen had vaak niet klopt. En zo zijn we eigenlijk allemaal. Het is verrijkend om met die realiteit geconfronteerd te worden.” Paola, mentor
Zolang talent wordt uitgesloten, verliezen we allemaal
Mentoring bewijst dat persoonlijk contact werkt: het doorbreekt vooroordelen, versterkt jongeren met een migratieachtergrond en opent deuren naar kansen die anders gesloten blijven. Maar mentoring alleen volstaat niet. De cijfers en verhalen tonen glashelder aan dat discriminatie bij aanwerving nog altijd realiteit is. En dat kan niet door de beugel. Het is hoog tijd om dit structureel aan te pakken. Want zolang talent systematisch wordt uitgesloten, verliezen we allemaal: jongeren, werkgevers én de samenleving.
Ontdek de campagne "Wie is het?"
%20Medium.jpeg)
