Migratie. Een woord dat in het publieke debat meteen de temperatuur doet stijgen. Vaak duikt hetzelfde beeld op: een overvolle boot op de Middellandse Zee. Veel minder denken we aan de expat die hier een internationale carrière uitbouwt, of aan de zorgkundige die elke dag onmisbaar werk levert.
Toch vallen deze verhalen onder dezelfde noemer. Migranten vormen geen homogene groep, maar een brede waaier aan mensen met uiteenlopende achtergronden, opleidingen en motivaties om te verhuizen.
Rond migratie circuleren hardnekkige misverstanden. Hier zijn drie feiten die een ander licht werpen op migratie.
✅ Migratie heeft geen negatieve impact op de jobkansen van de lokale bevolking
Wetenschappers zijn het eens: het klopt niet dat er door immigratie meer concurrentie is voor jobs en er dus meer werkloosheid zou zijn voor de lokale bevolking. De Nationale Bank stelde in 2020 bovendien vast dat er eveneens geen effecten zijn op het vlak van inkomen en welzijn van werknemers zonder migratie-ervaring (1).
Migranten zijn namelijk ook consumenten en creëren zo extra economische activiteit en tewerkstelling. Bovendien zijn migranten vaker zelfstandige ondernemers dan niet-migranten. Dat betekent dus nieuwe bedrijven en bijkomende jobs (2).
✅ Migratie helpt de negatieve effecten van de vergrijzing op te vangen
Migratie neemt wereldwijd toe, vooral door globalisering. Toch overschatten we vaak hoeveel migranten er zijn in ons land (2). Op tien inwoners hebben er acht de Belgische nationaliteit bij geboorte, één heeft een buitenlandse nationaliteit, en één is van buitenlandse afkomst maar inmiddels genaturaliseerd. Meer dan de helft van de inwoners met een buitenlandse nationaliteit is Europees (3).
Doordat jaarlijks meer mensen ons land binnenkomen dan er vertrekken, groeit de bevolking (ondanks het feit dat er steeds minder kinderen geboren worden). De Belgische bevolking veroudert snel, terwijl migranten gemiddeld vaker op arbeidsleeftijd zijn. Zonder migratie zou de verhouding tussen actieven en ouderen aanzienlijk lager liggen, wat de financiële druk op de pensioenen verder zou verhogen (4).
✅ Migratie draagt positief bij aan de overheidsfinanciën
Bijna de helft van de Belgen (48%) denkt dat immigranten meer beroep doen op sociale en gezondheidsdiensten dan dat ze bijdragen via belastingen (2). Onderzoek spreekt dit duidelijk tegen. De Nationale Bank van België toonde aan dat migratie het BBP per inwoner met 0,7% heeft doen stijgen. Het effect op het BBP is positief voor zowel immigranten van Europese als van niet-Europese afkomst. (1)
Aangezien de migrantenpopulatie jonger is, is ze sterker vertegenwoordigd onder de actieven en minder onder de gepensioneerden. De pensioenen wegen samen met de gezondheidszorg het zwaarst op het budget van sociale zekerheid (10,7% van het bbp gaat naar pensioenen). (2)
Ook de kosten van asielopvang worden vaak overschat: ze vertegenwoordigen ongeveer 0,14% van de totale overheidsuitgaven en creëren tegelijk economische activiteit via tewerkstelling. Bovendien werkt ondertussen ongeveer de helft van de asielzoekers, waardoor ze bijdragen aan belastingen en sociale zekerheid (2).
Conclusie
Migratie is een structureel onderdeel van een gezonde en toekomstgerichte economie. In België zijn migranten een diverse en groeiende groep die voor ongeveer de helft bestaat uit EU-burgers en voor de andere helft uit derdelanders. Hun bijdrage verzacht de impact van vergrijzing, versterkt onze economie en ondersteunt jobcreatie en innovatie.
Toch blijft veel talent onbenut. Migranten zijn over het algemeen jong en dus op beroepsleeftijd, maar zij zijn ook vaker werkzoekend of werkzaam in precaire jobs. Dat is een gemiste kans.
Bij DUO for a JOB begeleiden we jaarlijks meer dan 1.000 jongeren met een migratieachtergrond in België. 7 op de 10 vinden dankzij ons programma (weer) de weg naar werk. Mentoring helpt obstakels naar werk weg te nemen en ervoor te zorgen dat deze talenten hun plek op de arbeidsmarkt vinden.
Het vergemakkelijken van de toegang tot werk voor migranten is niet alleen sociaal rechtvaardig, maar draagt ook bij aan een duurzame versterking van de overheidsfinanciën.
Bronnen
- National Bank of Belgium (2020). The economic impact of immigration in Belgium.
- Lafleur, J. M., & Marfouk, A. (2017). Pourquoi l’immigration? 21 questions que se posent les Belges sur les migrations internationales au XXIe siècle. Academia-L’Harmattan, Louvain-la-Neuve, Belgium.
- Myria (2025). Migratie in cijfers en in rechten. Bevolking en bewegingen.
- Hoge Raad van Financiën (2025). Studiecommissie voor de vergrijzing. Jaarlijks verslag.